W Samarkandzie odbyło się pierwsze spotkanie szefów państw Organizacji Państw Tureckich, któremu przewodniczył Prezydent Uzbekistanu Szawkat Mirzijojew. Uczestniczyli w nim: Prezydent Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Turcji, Przewodniczący Parlamentu Turkmenistanu oraz Premier Węgier.

Podczas szczytu omówiono kwestie współpracy w sferze politycznej, gospodarczej, kulturalnej i humanitarnej, a także współpracy w dziedzinie turystyki, energetyki i rolnictwa. Omówiono agendę współpracy międzyregionalnej w dziedzinie nauki i edukacji, technologii i innowacji. W swoim przemówieniu Prezydent Republiki Uzbekistanu Szawkat Mirzijojew podziękował uczestnikom szczytu za wsparcie inicjatywy ogłoszenia miasta Samarkanda, będącego symbolem pokoju i przyjaźni, ośrodkiem nauki i edukacji "stolicy cywilizacji Tureckiej". Jak wiecie, starożytna turecka ziemia od tysięcy lat łączyła Wschód i zachód, przybliżając światowe cywilizacje i wzbogacając kultury - powiedział Prezydent Uzbekistanu. W czasie swojego przewodnictwa w Organizacji Uzbekistan zamierza skutecznie realizować koncepcję „Wizji Świata Tureckiego – 2040” oraz przyjętą pięcioletnią Strategię Organizacji Państw Tureckich, wzmacniać autorytet Organizacji, obejmujący rozległy region z ponad 170-milionową populację, a co najważniejsze, doprowadzenie do jeszcze wyższego poziomu współpracy między bratnimi krajami i narodami o wspólnej historii, języku i kulturze. Zwrócono uwagę na znaczenie rozwoju współpracy handlowej i gospodarczej, zapewniającej swobodną promocję handlu, inwestycji i usług. Przywódca Uzbekistanu wystąpił z inicjatywą stworzenia w ramach Organizacji przestrzeni nowych możliwości Gospodarczych. Podczas swojej prezydencji w Organizacji Uzbekistan zamierza skutecznie wdrożyć koncepcję "wizja świata tureckiego-2040" i przyjętą pięcioletnią strategię Organizacji Państw tureckich, wzmocnić autorytet organizacji obejmującej rozległy region liczący ponad 170 milionów ludzi, a co najważniejsze-doprowadzić do jeszcze wyższego poziomu współpraca naszych braterskich krajów i narodów, które mają wspólną historię, język i kulturę. Szawkat Mirzijojew w swoim wystąpieniu określił zadania dla dalszego rozwoju stosunków wielostronnych między krajami tureckojęzycznymi.
I. Przede wszystkim wskazane jest wzmocnienie podstaw współpracy handlowej i gospodarczej. Wzajemna wymiana handlowa między krajami to tylko 4 procent całkowitego wolumenu handlu zagranicznego. Resztę przypada na kraje trzecie. Aby zrealizować ten plan, proponowane organizację corocznego Międzynarodowego Tureckiego Forum Ekonomicznego z aktywnym udziałem krajów członkowskich i obserwatorów Organizacji, a także czołowych przedstawicieli światowego biznesu. Organizowanie wspólnych wydarzeń w ramach forum w formacie „państwo i biznes”, spotkań przedsiębiorców i okrągłych stołów, prezentacji innowacyjnych projektów i wystaw da bardzo praktyczny efekt. Ważne jest, aby zgodnie z wynikami tych działań co roku przyjmować "mapy drogowe", które koncentrują się na realizacji wspólnych programów i projektów. W pełni popieramy również propozycję uruchomienia wspólnego funduszu inwestycyjnego.
II. Wzmocnienie wzajemnych powiązań w dziedzinie transportu. "W szczególności dużo mówimy o Międzynarodowym Korytarzu Transkaspijskim, ale aby osiągnąć znaczące rezultaty, mamy dużo więcej do zrobienia. Na przykład Uzbekistan transportuje tym korytarzem 10 procent ładunków handlu zagranicznego. Proponujemy, aby nasi ministrowie transportu do końca roku opracowali szczegółowy plan i skuteczne mechanizmy współpracy na podstawie przyjętego dziś Programu. Należy skupić się na: - zwiększenie konkurencyjności korytarzy tranzytowych w naszym regionie, - wprowadzenie najkorzystniejszych taryf dla biznesu, - stworzenie nowoczesnej infrastruktury transportowej" - powiedział Prezydent Uzbekistanu.
III. Pierwsze tureckie forum rolnicze, które odbyło się w tym roku w Taszkencie, wyraźnie pokazało ogromny potencjał w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. "Organizacja ma możliwość dostarczania produktów rolnych i spożywczych nie tylko do krajów tureckich, ale także dostarczania ich na rynki zagraniczne. Musimy wzmocnić wspólną praktyczną pracę w tym kierunku i pogłębić współpracę w oparciu o konkretne projekty. W szczególności proponuję, co następuje. Po pierwsze, nadszedł czas na wielostronne porozumienie w ramach naszej Organizacji w celu stworzenia sprawnego systemu zaopatrzenia w żywność w oparciu o potrzeby rynków światowych i krajowych oraz możliwości produkcyjne naszych krajów. Po drugie, aby przyspieszyć wprowadzanie innowacji, nowoczesnej wiedzy i zaawansowanych technologii w tej dziedzinie, ważne jest ustanowienie pełnego partnerstwa między Organizacją Państw Tureckich a Organizacją ds. oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rolnictwa. Po trzecie, w oparciu o pozytywne doświadczenia, regularnie organizować Tureckie AgroForum oraz w ramach drugiej imprezy tego formatu organizować międzynarodową wystawę „inteligentnego rolnictwa”.
IV. Zgodnie z propozycją Uzbekistanu rok 2022 w ramach Organizacji Państw tureckich został ogłoszony Rokiem Wsparcia Inicjatyw Młodzieżowych. Miasto Buchara otrzymało status Młodzieżowej Stolicy Świata tureckiego. Zamierzamy konsekwentnie kontynuować zapoczątkowaną przez nas szlachetną pracę, aby kompleksowo wspierać młodsze pokolenie, ujawniając jego talent i realizując jego potencjał. Prezydent Szawkat Mirzijojew zaproponował zorganizowanie Międzynarodowego Kongresu Nauki i Innowacji Młodzieży Świata Tureckiego w 2023 roku w Uzbekistanie.
V. Kolejnym obszarem priorytetowym jest zapewnienie bezpieczeństwa w naszym regionie. Narastające w ostatnim czasie konflikty w różnych częściach świata mają wpływ na ogólne bezpieczeństwo świata tureckiego. W tak trudnym środowisku nasze organy ścigania i służby specjalne muszą być w stałym kontakcie i wzmacniać interakcje w walce z terroryzmem, ekstremizmem, radykalizacją młodzieży, handlem ludźmi, handlem narkotykami, w obszarach bezpieczeństwa publicznego i cyberbezpieczeństwa.
VI. Kwestia uregulowania sytuacji w Afganistanie nie powinna wychodzić z naszego pola widzenia. Opowiadamy się za regularnym dialogiem ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich Organizacji w celu wypracowania wspólnego podejścia do kwestii afgańskiej.
VII. Uzbekistan został pełnoprawnym członkiem Międzynarodowej Organizacji Kultury Tureckiej. W pełni popieramy propozycję zorganizowania w przyszłym roku w ramach obchodów 30-lecia Organizacji Festiwalu Kultury Ludów Tureckich.

Niedawno wydaliśmy 100-tomowy zbiór „Pereł literatury tureckiej” w języku uzbeckim, który zawiera najlepsze próbki literatury krajów - członków i obserwatorów naszej Organizacji. Jeśli opublikujemy ten bezcenny skarb duchowy w językach wszystkich uczestniczących krajów i obserwatorów, stanie się to solidną podstawą do zbliżenia naszych bratnich krajów, zwłaszcza młodszego pokolenia. Naszym najpilniejszym zadaniem jest wyniesienie działalności Organizacji Państw Tureckich na jakościowo nowy poziom, zwiększenie jej autorytetu, pełne wykorzystanie potencjału naszej współpracy oraz zapewnienie realizacji naszych decyzji i porozumień. Prezydent Uzbekistanu zaproponował przeprowadzenie reform instytucjonalnych w Organizacji. Przede wszystkim utworzenie odrębnych komisji na szczeblu ministerialnym w obszarach priorytetowych – polityka i bezpieczeństwo, handel i inwestycje, transport, rolnictwo, energetyka, informatyka, turystyka, innowacje i edukacja, medycyna, młodzież i inne. Aktywne zaangażowanie ekspertów i naukowców, przedstawicieli sektora publicznego i prywatnego w ich działania niewątpliwie da większą efektywność. Wyrażono również wdzięczność za poparcie wniosku Uzbekistanu o ogłoszenie roku 2023 Rokiem Rozwoju Cywilizacji Tureckiej. W ramach pierwszego szczytu Organizacji Państw tureckich podpisano ponad dziesięć dokumentów, w tym przyjęto Deklarację Samarkandzką.

KAZA