Około roku 1485 Leonardo da Vinci maluje portret muzyka – Il Musico. Jest to tempera i olej na płótnie o wymiarach 44,7 x 32 cm. Kogo uwiecznił Leonardo na swym obrazie? Tego dokładnie nie wiadomo. Przypuszcza się, ze może być to Galeazzo Sanseverino, a może współczesny Leonardowi i mieszkający wówczas w Mediolanie flamandzki muzyk Josquin des Prez? Może kiedyś uda rozwiązać się tę zagadkę. Powróćmy jednak do obrazu. Muzyk nań uwieczniony trzyma w ręku partyturę. Widnieją na niej nuty. Czy jest to kompozycja Leonarda da Vinci? Czy może zapis nutowy utworu innego kompozytora? Tego też na nie ustalono. Ale pan Sławomir Zubrzycki, muzyk, pianista, klawikordzista, klawiolinista, kompozytor oraz konstruktor instrumentów muzycznej podjął się wykonania utworu zapisanego w nutach na obrazie Il Musico. Wykonał ten utwór na bis podczas koncertu z okazji Międzynarodowego Dnia Muzyki w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Sieradzu. Co działo się wcześniej?

Międzynarodowy Dzień Muzyki, 1 października, został ustanowiony w roku 1975 przez Międzynarodową Radę Muzyki (IMC) działająca przy UNESCO. Stało się to z inicjatywy światowej sławy skrzypka i dyrygenta Yehudiego Menuhina. Ten dzień jest muzycznym świętem. Od wielu już lat także w sieradzkiej szkole muzycznej odbywają się z tej okazji ciekawe koncerty. W ubiegłych latach sieradzcy melomani mieli okazję odbyć muzyczne podróże do Armenii, do Chin czy do Francji.
W tym roku poza odwiedzeniem słonecznej Italii, Flamandów, Polski i Francji melomani przenieśli się również w czasie i to nie bagatela – ponad 500 lat wstecz. Stało się to za sprawą instrumentu, którego projekt, a właściwie szkic, wykonał sam Leonardo da Vinci! Instrument ten nazywa się VIOLA ORGANISTA. Jest połączeniem instrumentu klawiszowego i smyczkowego. A postanowił ją zbudować i zbudował pan Sławomir Zubrzycki. VIOLA ORGANISTA łączy walory brzmieniowe viol (da gamba lub da braccio) oraz umożliwia realizację struktury wielogłosowej na klawiaturze. Posiada dźwięk ciągły jak w organach, ale z możliwością modulowania brzmienia i dynamiki, czy też wibracji, jak na instrumentach smyczkowych. Więcej na temat instrumentu, jego historii i budowniczym należy szukać na stronie www.violaorganista.com. Na początku koncertu publiczności został zaprezentowany krótki film opowiadający o tym, jak w warsztacie pan Sławomira Zubrzyckiego powstawała VIOLA ORGANISTA.
Następnie rozpoczął się koncert, podczas którego mogliśmy się przekonać jakie niesamowite dźwięki wydobywają się z tego, jedynego w swoim rodzaju, instrumentu. Wykonanie utworów było poprzedzone krótką informacją o dziele, jego historii i pierwotnym przeznaczeniu. Koncert Sławomira Zubrzyckiego bardzo spodobał się sieradzkiej publiczności. Artysta dwukrotnie bisował. Jak już wyżej wspomniałem na bis wykonał między innymi kompozycję, prawdopodobnie samego Leonarda da Vinci. I wydawałoby się, że wszystko w tym momencie się zakończyło. Otóż nie. Część słuchaczy po koncercie zgromadziła się na scenie wokół VIOLI ORGANISTA, aby z bliska przyjrzeć się temu zagadkowemu instrumentowi. Sławomir Zubrzycki przez blisko godzinę chętnie odpowiadał na wszystkie pytania dotyczące budowy instrumentu, sposobu jego powstawania, zastosowanych materiałów i technologii. Sławomir Zubrzycki, to niewątpliwie człowiek renesansu. Jest znakomitym muzykiem, sam buduje instrumenty, na których gra, wymyśla rozwiązania techniczne, których nie powstydziłby się sam Leonardo. Koncert odbył się dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta Sieradza w ramach realizacji Zadania nr 4 – WZBOGACANIE ŻYCIA KULTURALNEGO SIERADZA POPRZEZ IMPREZY O CHARAKTERZE ŚRODOWISKOWYM, LOKALNYM I PONADLOKALNYM. Organizatorem wydarzenia było Towarzystwo Muzyczne FERMATA i PSM I st. w Sieradzu. Patronat medialny, jak zwykle niezawodnie objęła lokalna rozgłośnia radiowa „Nasze Radio”. Organizatorzy składają podziękowania panu Czesławowi Łacwikowi za oprawę plastyczną tegorocznego Międzynarodowego Dnia Muzyki. A już 16 października o godzinie 18 zapraszamy na koncert profesora Sławomira Dobrzańskiego – fortepian. Pan profesor przybędzie do nas ze Stanów Zjednoczonych, aby zaprezentować twórczość trochę zapomnianych, ale znakomitych polskich kompozytorów – Antoniego Kątskiego i Marii Szymanowskiej. Wstęp wolny. Informacje o koncertach i wydarzeniach w sieradzkiej szkole muzycznej na www.psmsieradz.pl

Sławomir Cieślak
PSM I st. w Sieradzu